Monthly Archives

Goede voornemens voor dit jaar!

Elk jaar starten velen van ons weer met goede voornemens voor het nieuwe jaar. Stoppen met roken, enkele kilo’s afvallen, minder druk én stress op het werk, eindelijk die opleiding eens gaan volgen, minder je tijd verdoen met onzinnige zaken op internet, enzovoort.

Vol goede moed worden deze voornemens in de eerste weken van het nieuwe jaar tot uitvoer gebracht. De laatste sigaretten worden ritueel weggegooid, er wordt een abonnement bij de fitnes afgesloten, er worden lege ruimtes in de agenda geblokt, een inschrijfformulier voor de opleiding wordt aangevraagd, en de laptop blijft demonstratief op een hoekje van het bureau staan stof te vangen.

Helaas blijkt dat na enkele weken de helft van de mensen met goede voornemens al te zijn gestopt, en na enkele maanden nog maar 5% met hun voornemens bezig te zijn. Hoe kan dit?

Er bestaan allerlei tips om goede voornemens wél vol te houden. Van het stellen van heldere doelen en het maken van een stappenplan, tot het delen van je voornemens met je sociale netwerk, zodat je gesteund (of gecontroleerd) kunt worden. Een deel van deze tips kan uiteraard helpen om jouw voornemens tot uitvoer te brengen. Maar ook dit geeft geen garantie voor het volhouden van je voornemen.

Het allerbelangrijkste bij het realiseren van jouw voornemen is ‘de intrinsieke motivatie’. Dit is de motivatie die vanuit jezelf komt, in plaats van motivatie die vanuit externe bronnen, zoals belonen en straffen, komt (is extrinsieke motivatie). Heel vaak komen onze voornemens voort uit externe bronnen, zoals de negatieve publicaties over roken, de beelden die bestaan over het perfecte lichaam dat we zouden moeten hebben, de druk van anderen om vaker thuis te zijn of dat diploma te halen.

Pas als je zelf écht intrinsiek gemotiveerd bent, gaat het je lukken om jouw voornemens tot uitvoer te brengen. In de praktijk betekent dit dat je zelf moet willen om ander gedrag aan te leren. Dit lukt niet van het ene op het andere moment. Voor gedragsverandering staat drie maanden oefenen, doorgaan en volhouden. Na drie maanden zijn er in je hersenen nieuwe verbindingen aangemaakt, die dit nieuwe gedrag als ‘normaal’ ervaren. Sommige mensen beleven dit als een ‘mentale’ knop omzetten, waardoor voornemens die voorheen altijd mislukten, nu opeens wel lukken. Maar ook dit omzetten van de knop is een proces van vallen en opstaan. Soms zul je een tegenslag moeten incasseren, maar dit betekent niet dat je voornemen totaal mislukt is. Als je toch die ene sigaret hebt gerookt of dat koekje hebt opgegeten, kun je daarna rustig verder gaan met je voornemen. Toen je leerde lopen of fietsen, ben je ook meerdere keren gevallen voordat je het goed kon.

Je zult merken dat als je intrinsiek gemotiveerd bent, je voornemen ook gemakkelijker uitvoerbaar is. Het is gebleken dat bij intrinsieke motivatie je geconcentreerder bent om je doel te halen, creatiever bent in het vinden van alternatieven, je meer plezier hebt in het uitvoeren van je taken en je trotser bent op het resultaat. Dus kijk eens bij de voornemens voor dit jaar, waar jouw motivatie vandaan komt. Zijn het de externe invloeden die jou nu in beweging brengen? Stop er dan maar weer mee, want de kans is groot dat jouw voornemen niet gaat lukken. Ben je intrinsiek gemotiveerd? Dan mag je verwachten dat je voornemen gaat slagen.

Ik wens je toe dat je voor jezelf de knop kunt omzetten, en dat er vele voornemens mogen uitkomen.

Tijd, wat is dat eigenlijk? We kennen vele spreekwoorden met tijd: ‘Tijd kost geld’, ‘De tijd vliegt’, ‘Tijd heeft vleugels en geen teugels’, ‘Tijd brengt raad’, ‘De tand des tijds’, ‘Er is een tijd van komen en er is een tijd van gaan’.

Vaak gaan ze over de situatie van de voortschrijding van de tijd, waarbij wij het gevoel hebben dat zaken sneller gaan dan we willen, waardoor we een gebrek aan tijd hebben. We beseffen ons te weinig dat wij degenen zijn, die teveel dingen willen in de tijd die beschikbaar is. Of dat wij de keuzes maken om de verkeerde dingen te doen, waardoor andere, misschien wel belangrijkere aangelegenheden, blijven liggen.

Ook ik betrap me er zelf vaak op dat mijn to-do-lijstje langer is dan mijn dag, ik er weer niet toegekomen ben om mijn mem te bellen, en ik ook nog vergeten ben een afspraak met de tandarts te maken voor het hele gezin. En ondertussen zijn we alweer 2016!

Op 5, 6 en 7 januari had ik opeens een heel ander besef van tijd. Code Rood in Noord-Nederland: ijzel in Fryslân én ijzel in Eastermar. Het voelde alsof we een beetje afgesloten waren van de rest van de wereld. Wie verstandig was, ging de weg niet op, of deed dit hooguit al wandelend en glijdend.

De afspraken die ik in mijn agenda had staan, moest ik afzeggen, de kinderen konden niet naar school en we waren min of meer gebonden aan ons huis. Er was zelfs geen post of krant om te lezen. Wat een tijd had ik opeens…

We zijn eerst met z’n allen de hond uit gaan laten. Hadden we meteen gelegenheid om de ernst van de situatie te bepalen. Door de gladheid deden we tweemaal zolang over deze wandeling, maar dat maakte niets uit want we hadden de tijd. Onderweg hadden we ook voldoende gelegenheid om een praatje te maken met dorpsgenoten.

Thuis aangekomen was er wel tijd om een kop warme chocolademelk te maken. Op de ‘ouderwetse wijze’, op de houtkachel. Op Social Media las ik dat onze dominee de gelegenheid had genomen om met het gezin een puzzel van 1.000 stukjes te maken. Wij waren ondertussen ook begonnen aan een grote legpuzzel. Toeval, of was het er eenvoudig genoeg de tijd voor?

Ook andere ervaringen bleken opeens in een heel ander tijdsperspectief te staan. Dat een opdrachtgever, waar ik regelmatig mee WhatsApp omdat hij veel in vergadering zit, mij spontaan opbelde met de mededeling “Ach ik dacht, laat ik eens bellen. Daar heb ik nu wel tijd voor.” Of dat ik met mijn mem een telefoongesprek van een uur voerde. Gewoon, omdat we tijd voor elkaar hadden.

Zullen we aan het KNMI vragen of ze wat vaker een dag code Rood willen geven? Zodat we wat meer tijd hebben. ‘Want wie geen tijd te verliezen heeft, hoeft zich nooit te haasten’.